PARKI NARODOWE są jedną z form ochrony przyrody. Jest to obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe. Park narodowy tworzy się w celu zachowania różnorodności biologicznej, zasobów, tworów i składników przyrody nieożywionej i walorów krajobrazowych, przywrócenia właściwego stanu zasobów i składników przyrody oraz odtwarzania zniszczonych siedlisk przyrodniczych, siedlisk roślin, siedlisk zwierząt lub siedlisk grzybów. 

Na obszarach graniczących z parkiem narodowym wyznacza się otulinę parku narodowego, która ma za zadane przeciwdziałać szkodliwym oddziaływaniom czynników zewnętrznych. W otulinie może być utworzona strefa ochronna zwierząt łownych ze względu na potrzebę ochrony zwierząt w parku. 
Obszar parku jest zarządzany według okresowo tworzonych planów ochrony. Zarządzają nimi dyrektorzy, a organem doradczym jest Rada Parku.

Parki narodowe finansowane są z budżetu centralnego. Do 1 maja 2004 roku parki były nadzorowane przez Krajową Radę Parków Narodowych, obecnie jej obowiązki przejęło Ministerstwo Środowiska. 
W parkach prowadzone są liczne programy badawcze. Parki odgrywają istotną rolę w edukacji ekologicznej społeczeństwa. Na terenie parku możliwe jest zwiedzanie oraz turystyka. Wiele z nich posiada specjalnie przygotowane szlaki turystyczne i ośrodki dydaktyczne oraz muzea przyrodnicze.

W parkach narodowych zabrania się:

• budowy lub rozbudowy obiektów budowlanych i urządzeń technicznych, z wyjątkiem obiektów i urządzeń służących celom parku narodowego;
• rybactwa, z wyjątkiem obszarów ustalonych w planie ochrony albo w zadaniach ochronnych;
• chwytania lub zabijania dziko występujących zwierząt, zbierania lub niszczenia jaj, postaci młodocianych i form rozwojowych zwierząt, umyślnego płoszenia zwierząt kręgowych, zbierania poroży, niszczenia nor, gniazd, legowisk i innych schronień zwierząt oraz ich miejsc rozrodu;
• polowania, z wyjątkiem obszarów wyznaczonych w planie ochrony;
• pozyskiwania, niszczenia lub umyślnego uszkadzania roślin oraz grzybów;
• użytkowania, niszczenia, umyślnego uszkadzania, zanieczyszczania i dokonywania zmian obiektów przyrodniczych, obszarów oraz zasobów, tworów i składników przyrody;
• zmiany stosunków wodnych, regulacji rzek i potoków, jeżeli zmiany te nie służą ochronie przyrody;
• pozyskiwania skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, minerałów i bursztynu;
• niszczenia gleby lub zmiany przeznaczenia i użytkowania gruntów;
• palenia ognisk i wyrobów tytoniowych oraz używania źródeł światła o otwartym płomieniu, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego;
• prowadzenia działalności wytwórczej, handlowej i rolniczej, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych w planie ochrony;
• stosowania chemicznych i biologicznych środków ochrony roślin i nawozów;
• zbioru dziko występujących roślin i grzybów oraz ich części, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego;
• amatorskiego połowu ryb, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych w planie ochrony;
• ruchu pieszego, rowerowego, narciarskiego i jazdy konnej wierzchem, z wyjątkiem szlaków i tras narciarskich wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego;
• wprowadzania psów na obszary objęte ochroną ścisłą i czynną, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych w planie ochrony oraz psów pasterskich wprowadzanych na obszary objęte ochroną czynną, na których plan ochrony dopuszcza wypas;
• wspinaczki, eksploracji jaskiń lub zbiorników wodnych, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego;
• ruchu pojazdów poza drogami publicznymi oraz poza drogami położonymi na nieruchomościach będących w trwałym zarządzie parku narodowego, wskazanymi przez dyrektora parku narodowego;
• umieszczania tablic, napisów, ogłoszeń reklamowych i innych znaków niezwiązanych z ochroną przyrody, udostępnianiem parku, edukacją ekologiczną, z wyjątkiem znaków drogowych i innych znaków związanych z ochroną bezpieczeństwa i porządku powszechnego;
• zakłócania ciszy;
• używania łodzi motorowych i innego sprzętu motorowego, uprawiania sportów wodnych i motorowych, pływania i żeglowania, z wyjątkiem akwenów lub szlaków wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego;
• wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu;
• biwakowania, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego;
• prowadzenia badań naukowych - w parku narodowym bez zgody dyrektora parku;
• wprowadzania gatunków roślin, zwierząt lub grzybów, bez zgody ministra właściwego do spraw środowiska;
• wprowadzania organizmów genetycznie zmodyfikowanych;
• organizacji imprez rekreacyjno -sportowych - w parku narodowym bez zgody dyrektora parku narodowego.

W Polsce istnieją 23 parki narodowe stanowiące 1% powierzchni kraju. 

1. Babiogórski 
Powierzchnia: 3 392 ha 
Rok utworzenia: 1954 
Link: http://www.bgpn.pl

2. Białowieski 
Powierzchnia: 10 502 ha 
Rok utworzenia: 1947 
Link: http://www.bpn.com.pl

3. Biebrzański 
Powierzchnia: 59 223 ha 
Rok utworzenia: 1993 
Link: http://www.biebrza.org.pl

4. Bieszczadzki 
Powierzchnia: 29 202 ha 
Roz utworzenia: 1973 
Link: http://www.bdpn.pl

5. Bory Tucholskie 
Powierzchnia: 4 798 ha 
Rok utworzenia: 1996 
Link: http://park.borytucholskie.info

6. Drawieński 
Powierzchnia: 11 342 ha 
Rok utworzenia: 1990 
Link: http://www.dpn.pl

7. Gorczański 
Powierzchnia: 7 030 ha 
Rok utworzenia: 1981 
Link: http://www.gorczanskipark.pl

8. Gór Stołowych 
Powierzchnia: 6 340 ha 
Rok utworzenia: 1993 
Link: http://www.pngs.pulsar.net.pl

9. Kampinoski 
Powierzchnia: 38 544 ha 
Rok utworzenia: 1959 
Link: http://www.kampinoski-pn.gov.pl

10. Karkonoski 
Powierzchnia: 5 575 ha 
Rok utworzenia: 1959 
Link: http://kpnmab.pl

11. Magurski 
Powierzchnia: 19 962 ha 
Rok utworzenia: 1995 
Link: http://www.magurskipn.pl

12. Narwiański 
Powierzchnia: 7 350 ha 
Rok utworzenia: 1996 
Link: http://www.npn.pl

13. Ojcowski 
Powierzchnia: 2 146 ha 
Rok utworzenia: 1956 
Link: http://www.opn.pan.krakow.pl

14. Pieniński 
Powierzchnia: 2 346 ha 
Rok utworzenia: 1954 
Link: http://www.pieninypn.pl

15. Poleski 
Powierzchnia: 9 762 ha 
Rok utworzenia: 1990 
Link: http://www.poleskipn.pl

16. Roztoczański 
Powierzchnia: 8 482 ha 
Rok utworzenia: 1974 
Link: http://www.roztoczanskipn.pl

17. Słowiński 
Powierzchnia: 18 619 ha 
Rok utworzenia: 1967 
Link: http://www.slowinskipn.pl/spn_pl.php

18. Świętokrzyski 
Powierzchnia: 7 632 ha 
Rok utworzenia: 1950 
Link: http://swietokrzyskipn.org.pl

19. Tatrzański 
Powierzchnia: 21 164 ha 
Rok utworzenia: 1954 
Link: http://www.tpn.pl

20. Ujście Warty 
Powierzchnia: 7 956 ha 
Rok utworzenia: 2001 
Link: http://www.pnujsciewarty.gov.pl

21. Wielkopolski 
Powierzchnia: 7 584 ha 
Rok utworzenia: 1957 
Link: http://www.wielkopolskipn.pl

22. Wigierski 
Powierzchnia: 15 085 ha 
Rok utworzenia: 1989 
Link: http://www.wigry.win.pl

23. Woliński 
Powierzchnia: 10 937 ha 
Rok utworzenia: 1960 
Link: http://www.wolinpn.pl